In november 2004 heeft Chris Elzinga een artikel geschreven over een franciscaans perspectief op duurzaamheid.  Hij behandelt 2 thema’s: het gemis aan verbondenheid met de natuur in onze tijd, en een latente angst om tekort te komen die inherent is aan het ego en die mensen aanzet tot onduurzaam handelen. Het artikel is verschenen in Christen Democratische Verkenningen (herfst 2004).

ElswoutUit de inleiding:

“Franciscus van Assisi wordt door sommigen gezien aan de patroonheilige van de milieubeweging. Maar wat gaat er eigenlijk van deze Middeleeuwer uit dat zelfs nu nog mensen inspireert? Welke inzichten uit de franciscaanse traditie zijn nu nog relevant voor het duurzaamheidsdebat?
Chris Elzinga laat zien dat in ieder geval twee thema’s in dit kader relevant zijn, hoewel die in het huidige politieke debat geen een rol spelen. Het eerste thema gaat over onze omgang met de natuur. Franciscus laat zien dat een sterk besef van verbondenheid met de natuur vragen stelt bij een onbegrensde antropocentrische houding ten opzichte van de natuur. Gaat een duurzame ontwikkeling alleen over menselijke belangen of houden we ook rekening met de belangen van de niet-menselijke schepselen? Ten diepste is dit een vraag naar wat het betekent mens te zijn op aarde. Elzinga doet enkele suggesties om het besef en de ervaring van verbondenheid te versterken.

Het tweede thema gaat over angst en gebrek aan vertrouwen, die beide diep in de psyche van de meeste mensen verankerd zijn. Ze zijn inherent aan de psychische structuur die we ‘ego’ noemen en ze bepalen dikwijls onbewust ons handelen en denken. Op collectief niveau bepalen ze dikwijls de agenda’s van politieke tegenstanders, ook en misschien vooral wel in het duurzaamheidsdebat. Angst en gebrek aan vertrouwen maken dat mensen op hun eigen belang gericht zijn, op het eigen overleven, en daarmee vervreemden van zichzelf (van hun “ware aard” zou Franciscus zeggen), van de wereld om hen heen en van het Mysterie dat dit alles omvat. Het maakt dat ze zekerheid zoeken in steeds meer bezit, geld, status en macht. Het werkt een onduurzame houding in de hand, die naadloos aansluit op de huidige exponentieel groeiende economie. Elzinga gaat in op de vraag of er een soberheid mogelijk is die niet gebaseerd is op angst voor een wereld van tekort of op schuld, maar die vreugdevol is omdat ze onze menselijkheid bevestigt.“

Klik hier om het hele document te downloaden.